Nekpijn kan ook het gevolg zijn van een ongeval of van slijtage van de wervelkolom. Artrose of slijtage van botten en gewrichten is  een normaal gevolg van ouder worden.  Een slechte houding, overbelasting en onderbelasting (bijvoorbeeld het dragen van een nekkraag) kunnen artrose en slijtage in de hand werken.

Slijtage kan op verschillende plaatsen in de nek optreden.

• Tussenwervelschijven (discus intervertebralis): dit zijn een soort elastische stootkussens tussen twee opeenvolgende wervels. Als de tussenwervelschijven
  slijtage vertonen kan nekpijn ontstaan. Men spreekt over discopathie wanneer de tussenwervelschijf afgeplat is en minder elastisch wordt. Bij een hernia van de discus puilt de tussenwervelschijf uit door een scheurtje in het kapsel. Als een discus hernia op een zenuw drukt ontstaat uitstralende pijn in de schouder of arm, dit wordt radiculaire pijn genoemd. Zie de tekst over pijn door een beknelde zenuw in de nek voor meer informatie over dit soort nekpijn. [hyperlink]
• Facetgewrichten: dit zijn de schakelgewrichten tussen twee opeenvolgende wervels. Door artrose van deze gewrichten kan nekpijn ontstaan. Facetpijn gaat meestal gepaard met stijfheid van de nek en straalt niet verder uit dan de schouder. Wanneer een zenuw bekneld geraakt door facetartrose kan ook radiculaire nekpijn ontstaan met uitstraling in de schouder of arm. Dan is er sprake van foramenstenose (=vernauwing van het gat waardoor de nekzenuw vauit het ruggenmerg naar de arm loopt).
• Spieren, pezen en ligamenten van de nek. De nek is erg beweeglijk en wordt de hele dag belast door het gewicht van het hoofd. Hierdoor is de nek extra gevoelig voor overbelasting van spieren, pezen en ligamenten. Myogene nekpijn wordt gekenmerkt door pijnlijke verkramping van de nek- en schouderspieren. Deze pijn straalt uit van het achterhoofd tot de schouderbladen en gaat ook gepaard met stijfheid van de nek.

Nekpijn situeert zich in de regio gaande van het achterhoofd tot het bovenste deel van de bovenrug. Nekpijn kan gepaard gaan hoofdpijnklachten of de pijn kan uitstralen naar 1 of beide armen.

Er zijn verschillende soorten nekpijn. Deze worden op basis van de onderliggende oorzaak onderverdeeld.

• Mechanische nekpijn: Deze pijn ontstaat door overbelasting of slijtage van één van de onderdelen van de wervelkolom. Dit kunnen zijn: het wervellichaam, de tussenwervelschijf, de facetgewrichten, de spieren en/of ligamenten. Mechanische nekpijn blijft meestal lokaal of straalt uit naar hoofd of schouders. De pijn wordt meestal uitgelokt door bepaalde houdingen of bewegingen.
• Radiculaire pijn: Deze pijn is het gevolg van beknelling van een zenuwwortel of het ruggenmerg. Radiculaire pijn geeft uitstraling in een of beide armen volgens het verloop van de beknelde zenuw. De pijn wordt vaak uitgelokt door bepaalde houdingen of bewegingen.
  Zie de tekst over pijn door beknelde zenuw in de nek of nekhernia voor meer informatie over dit type pijn. hyperlink
• Nekpijn als gevolg van ontsteking, infectie, tumoren of bepaalde metabole aandoeningen. Deze ziekten geven meestal ook andere symptomen zoals zenuwuitval, gewichtsverlies, koorts, spierverlies.
• Nekpijn kan in sommige gevallen ook het gevolg zijn van een probleem met de kaakgewrichten of het gebit. Raadpleeg uw tandarts wanneer u vermoedt dat uw nekpijn vertrekt vanuit de kaak of tanden.

Eerst wordt er nagegaan of er geen ernstige onderliggende ziekte de klachten kan verklaren: de zogenaamde rode vlaggen worden uitgesloten.

Het verhaal van de klachten (=anamnese) wordt gebruikt om de diagnose te stellen. De aard van de pijn en het verloop van de pijn wordt volledig uitgevraagd. Bij chronische nekpijn wordt er een inschatting gemaakt van de lichamelijke en psychologische factoren die de pijn in stand houden.

Lichamelijk onderzoek omvat inspectie, palpatie van de pijnlijke zone, actief en passief bewegingsonderzoek en neurologisch onderzoek.

Niet in alle gevallen is aanvullend onderzoek noodzakelijk. Beeldvormende onderzoeken zijn nodig wanneer een onderliggend probleem wordt vermoed (bijvoorbeeld een breuk of tumoren). Soms wordt beeldvormend onderzoek (MRI of radiologisch onderzoek) gebruikt om de behandelmogelijkheden te onderzoeken of om een invasieve pijnbehandeling voor te bereiden.

Bij onderzoek naar en behandeling van nekpijn kunnen meerdere specialisten betrokken zijn. Vaak zijn dit bij nekpijn de neuroloog, de neurochirurg, de orthopeed en de pijnspecialist. We maken een onderscheid tussen conservatieve behandeling zoals de gewone pijnstillers paracetamol en ontstekingsremmers, middelen tegen zenuwpijn zoals amitriptyline, pregabaline, gabapentine, duloxetine. Dit zijn medicijnen die tegen zenuwpijn kunnen helpen, naast hun oorspronkelijk gebruik tegen epilepsie en depressie.

Morfine-achtige pijnstillers moeten zeer voorzichtig worden gebruikt bij nekpijn, omdat er bij misbruik verslaving en overdosering kan optreden. Soms worden ze tijdelijk ingezet om de revalidatie en oefentherapie te ondersteunen en kunnen ze daarna weer worden afgebouwd. Bij ernstige pijn door gevorderde slijtage kunnen morfine-achtige pijnstillers zoals morfinepleisters de functie en kwaliteit van leven verbeteren.

Meestal worden de pijnstillers gecombineerd met fysiotherapie en TENS en mocht dat allemaal niet baten, dan wordt gekeken of een invasieve pijnbehandeling een mogelijkheid is. Te denken valt dan aan injecties of elektrische behandelingen van de cervicale facetgewrichten bij lokale nekpijn door slijtage van de facetgewrichten, epidurale injecties bij radiculaire pijn door nekhernia, een behandeling van een zenuwwortel bij radiculaire pijn door hernia of artrose of een lokale injectie en PRF van de achterhoofdszenuw bij hoofdpijn vanuit de nek. Een combinatie van de verschillende behandelingen is ook vaak mogelijk.

Vaak gebeurt de pijnbehandeling op verzoek van orthopeed, neuroloog of neurochirurg. De pijnbehandeling wordt dan ook vaak gebruikt om te bepalen of operatief ingrijpen nuttig, dan wel noodzakelijk is of achterwege moet blijven.

Op het Pijncentrum Bravis vindt structureel overleg plaats tussen pijnspecialisten, neurologen en orthopeden om meer complexe situaties te bespreken.

Bij ernstige chronische klachten, waar zowel conservatieve als invasieve behandeling onvoldoende verbetering geeft, is vaak een multidisciplinaire benadering noodzakelijk. Hiervoor werken we samen met de revalidatie afdeling. Informatie over pijnscreening en pijnrevalidatie kan u elders op deze website terugvinden. Het biopsychosociaal pijnmodel zal dan met u worden besproken.