Hoe werkt ruggenmergstimulatie ?

Wat ook de oorzaak van uw pijn is, u 'voelt' de pijn altijd in de hersenen.
De pijnsignalen vertrekken in het lichaam en gaan dan via het ruggenmerg naar de hersenen, waar de pijn geregistreerd wordt. Deze kennis heeft geleid tot de ontwikkeling van ruggenmergstimulatie als middel voor het bestrijden van pijn. Hierbij wordt een elektrode die elektrische pulsen overbrengt, dichtbij het ruggenmerg in het wervelkanaal geplaatst. De elektrische pulsen onderdrukken de pijnprikkel die naar de hersenen wordt gestuurd. In het gunstigste geval zorgt dit voor een aangenaam gevoel in het gebied waar u normaal gesproken pijn voelt.

Ruggenmergstimulatie werkt voor elke patiënt anders, maar de meeste patiënten vertellen dat ze een tinteling voelen in het gebied van de pijn. De vermindering van de pijn varieert van patiënt tot patiënt. Bij sommige mensen wordt de pijn aanzienlijk minder, terwijl anderen er nauwelijks of geen baat bij hebben.

Verloop opname: proef- en definitieve implantatie

Pijnbehandelingen worden op het Bravis Pijncentrum in Roosendaal gedaan. Op het pijncentrum wordt met u een datum en tijdstip afgesproken wanneer ingreep zal plaatsvinden. Op de dag van de ingreep wordt u 's morgens opgenomen op de met u afgesproken verpleegafdeling. U krijgt een infuus met antibiotica.
De plaatsing van zowel het proefsysteem als de definitieve neurostimulator worden door een pijnspecialist uitgevoerd op de operatiekamer.

De verpleegkundige van de afdeling brengt u naar de voorbereidingsruimte van de operatiekamer.
Na de behandeling wordt u door de verpleegkundige van de afdeling opgehaald en krijgt u nog een aantal keer antibiotica toegediend via uw infuus. Bij een ingreep in de voormiddag kan u meestal ‘s avonds al naar huis.

De proefimplantatie en proefperiode:

De proefbehandeling:

Het doel van de proefbehandeling is te ontdekken of ruggenmergstimulatie u helpt om uw pijn te verminderen. De proefbehandeling duurt 2 weken. Het is de bedoeling dat u gedurende 2 weken een pijndagboek bijhoudt. Het is belangrijk dat u het pijndagboek goed en volledig invult, zodat duidelijk wordt hoeveel baat u bij de behandeling heeft. Pas wanneer door de proefbehandeling blijkt dat uw pijn flink verminderd is, kan er een definitieve neurostimulator worden geïmplanteerd. Dit gebeurt na overleg tussen u en uw specialist.

De proefbehandeling: plaatsing van geleidingsdraad en uitwendige neurostimulator

Het inbrengen van de geleidingsdraad gebeurt op de operatiekamer onder plaatselijke verdoving. U ligt daarbij voor langere tijd op uw buik met een kussen onder uw buik. Om de ingreep te kunnen uitvoeren, krijgt u een verdoving in de rug en een licht slaapmiddel.

Na het schoonmaken van de huid met een desinfecterend middel krijgt u steriele doeken over het operatiegebied. Daarna wordt de huid verdoofd waarna plaatsing van de voernaald plaatsvindt (controle door middel van röntgen).
Als deze naald zich op de juiste plaats bevindt wordt de geleidingsdraad (lead) opgeschoven. De geleidingsdraad zorgt dat de elektrische pulsen worden overgebracht naar het ruggenmerg.

Ligging op de operatietafel tijdens het inbrengen van de geleidingsdraad

Het is belangrijk dat u tijdens deze procedure goed stil blijft liggen. U wordt kortdurend wakker gemaakt zodat u tijdens het stimuleren van de geleidingsdraad kan aangeven waar u de tintelingen voelt (met uitzondering van hoogfrequente stimulatie, dan voelt u de tintelingen niet). U kunt dit niet aanwijzen, u moet met woorden vertellen waar het zit, bijvoorbeeld rechter bovenbeen aan de buitenzijde. Het zoeken van de juiste plaats kan enige tijd in beslag nemen. Gedurende deze gehele ingreep zal de pijnconsulent u hierbij begeleiden. 

Als de tintelingen voor een belangrijk deel overeenkomen met de plaats van uw pijn, wordt de geleidingsdraad verankerd. Vervolgens worden de geleidingsdraden verbonden met een verlengstuk en getunneld naar de flank. De uitwendige verlengstukken worden worden vervolgens op een tijdelijke (uitwendige) neurostimulator aangesloten. De plaats waar de geleidigsdraad uit de zij komt wordt verbonden. Het wondje op uw rug  wordt door middel van enkele hechtingen gesloten en verbonden. Nu kunt u weer op uw rug in bed liggen. 

De ingreep duurt ongeveer anderhalf tot twee uur waarna u naar de verpleegafdeling terug gebracht wordt.

Figuur: Ligging van de geleidingsdraad tegen het ruggenmerg

Bloedverdunners

Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, dan kan het zijn dat u deze vóór de behandeling tijdelijk moet stoppen, of dient te overbruggen met andere bloedverdunners.
U dient altijd na te vragen wat te doen als u bloedverdunnende medicatie neemt!

Allergie

Bent u allergisch voor bepaalde voedingsmiddelen, medicijnen, contrastvloeistof of huidontsmettingsmiddelen bijvoorbeeld jodium? Waarschuw ons dan.

Zwangerschap

Wanneer u zwanger bent, raden wij u aan om contact op te nemen met het pijncentrum.
U hoort dan of de behandeling door kan gaan.

Koorts – gebruik van antibioticum

Als u koorts hebt of een antibioticum gebruikt op de dag van de behandeling, raden wij u aan om contact op te nemen met het pijncentrum. U hoort dan of de behandeling door kan gaan.

Nuchter

Voor deze behandeling dient u nuchter te zijn. U wordt vooraf geïnformeerd vanaf hoe laat nuchter dient te zijn, dit is namelijk afhankelijk van het tijdstip van de behandeling.
Voorgeschreven medicatie mag u innemen met een slokje water
De folder over nuchter zijn, is verkrijgbaar bij het bureau planning en opname of bij het Patiënten Service Bureau.

Voorbereiding.

De behandeling vindt plaats onder lokale verdoving en met een licht slaapmiddel (sedatie).
U krijgt daarom een afspraak op de POS (Pre Operatieve Screening).

Pijnstilling na de ingreep

Voor pijnstilling na de ingreep kunnen verschillende medicijnen worden gebruikt. Op de verpleegafdeling worden deze door de verpleegkundige van de afdeling gegeven. Bij ontslag krijgt u de nodige voorschriften mee voor uw apotheek.

Instellen van de neuromodulatie (proefperiode)

Na de ingreep wordt u aangeleerd hoe u tijdens de proefperiode zelf het apparaatje kunt bedienen zodat de tintelingen door u als aangenaam worden ervaren. Een uitzondering hierop is de hoogfrequente stimulatie, deze stimulaties voelt u namelijk niet. Het gebruikte type stimulatie hangt af van uw pijnregio en werd met u besproken in de intakefase.

Na de ingreep

1e dag na de ingreep wordt een controle röntgenfoto gemaakt en kunt u in principe weer naar huis. Na een week komt u terug voor een poliklinische controle bij de anesthesioloog en bij de pijnconsulent.
U dient gedurende 2 weken het pijndagboek in te vullen.

Leven met uw neurostimulatie systeem

Over het algemeen kunt u na de ingreep een normaal, actief leven hervatten. Natuurlijk moet u de instructies van de arts blijven opvolgen voor een goed en duidelijk vervolg. U dient rekening houden met een aantal beperkingen. U bent gebaat bij het nemen van een aantal voorzorgsmaatregelen, dat het leven met een neurostimulatie systeem zullen bevorderen. In dit hoofdstuk worden zowel de beperkingen als de maatregelen die u kunt treffen uiteengezet. Belangrijk is en blijft dat u zich aan de afspraken met de arts houdt.
Nadat er pijnstilling is opgetreden met de stimulator kan het soms moeilijk zijn het bewegings- en gedragspatroon te verbeteren. Het kan nodig zijn dat u hiervoor begeleid wordt door de fysiotherapeut of de revalidatiearts.

Beperkingen en maatregelen bij medische ingrepen

Uw neurostimulatie systeem is een stukje hoogstaande techniek. Er zijnapparaten in uw omgeving die in theorie schadelijk kunnen zijn voor u systeem. Het gaat dan om bepaalde medische ingrepen en apparatuur.

• Pacemakers – Defibrillatoren (ICD):
  Neem contact op met het pijncentrum wanneer uw cardioloog bij u de indicatie stelt tot het plaatsen van een pacemaker of ICD 
• M.R.I.
  Dit is een onderzoeksmethode die niet zonder meer bij u uitgevoerd kan worden zonder overleg. Tegenwoordig kunnen de neurostimulatiesystemen bijna allemaal in een MRI-scan, maar meestal is een aanpassing nodig van de instellingen van de scanner. Informeer uw specialist en medisch personeel over het bij u geplaatste neurostimulatie systeem. Raadpleeg altijd eerst uw pijnspecialist en/of pijnconsulente voor advies.
  

Auto rijden is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Tot recent was het zo dat als u een voertuig bestuurt, uw neurostimulatiesysteem plotselinge toename of verandering van de stimulatie kon veroorzaken waardoor u de conrole over het voertuig zou kunnen verliezen. Met de huidge nieuwe neurostimulatiesystemen en de snelle ontwikkelingen hoeft het systeem tegenwoordig niet meer altijd uitgezet te worden als u gaat autorijden. Bespreek dit altijd met uw pijnconsulente.

Magneten en elektronica

Speciale voorzorgsmaatregelen zijn nodig bij voorwerpen met magneten en elektrische systemen. Wanneer u elektrisch gereedschap bedient geldt, net als bij auto rijden, dat het tot recent zo was dat uw neurostimulatiesysteem plotselinge toename of verandering van de stimulatie kon veroorzaken waardoor u de controle over het apparaat zou kunnen verliezen. Met de huidge nieuwe neurostimulatiesystemen en de snelle ontwikkelingen hoeft het systeem tegenwoordig niet meer altijd uitgezet te worden als u apparatuur bedient. Bespreek dit altijd met uw pijnconsulente.

Het neurostimulatie systeem wordt beïnvloedt door magneten. Er zijn in ons dagelijks leven situaties of apparaten die een magnetisch veld bevatten die de neurostimulator aan of uit kunnen schakelen. Dat kan GEEN kwaad. Deze magnetische velden kunnen ervoor zorgen dat u er enige hinder van ondervindt, maar deze zullen u neurostimulator niet ontregelen.

• Diefstal detectoren
• Grote stereoluidsprekers met magneten
• Lasapparatuur met elektrische vonken
• Hoogspanningsleidingen
• Mobiele telefoons
• Elektrische verdeelstations en krachtcentrales
• Metaal detectiesystemen op luchthavens: Laat uw identificatiekaart aan het personeel van de veiligheidsdienst van het vliegveld zien om te worden doorgelaten. Desnoods zullen ze detecteren met handdetector. Deze is minder krachtig dan de detectiepoorten

Diathermie en neurostimulatie: Wat is diathermie?

Bipolaire en monopolaire diathermie kunnen voor meerdere doeleinden gebruikt worden om bijvoorbeeld zwelling en pijn na een operatie te verminderen of genezing van wonden te bevorderen. 

Door wie wordt diathermie gebruikt?

Fysiotherapeuten, verpleegkundigen, chiropractoren, tandartsen, en oogartsen.
Afhankelijk van het gebruikte energieniveau, produceren diathermie-apparaten warmte binnen het lichaam. De energie die vrijkomt bij diathermie kan via het geïmplanteerde systeem geleid worden. Dit kan tot ernstige problemen als er geen rekening wordt gehouden met uw systeem. Dit geldt voor monopolaire diathermie. Deze mag dan ook NIET wordne toegepast als u een geïmplanteerd neurostimulatiesysteem heeft. Bipolaire diathermie vormt GEEN probleem !!

Monopolaire diathermie mag NIET worden toegepast als u een geïmplanteerd neurostimulatiesysteem heeft!

LET OP: Letsel of beschadigingen tijdens diathermie kunnen optreden als uw neurostimulatie systeem zowel aan- als uitgeschakeld is.

Wanneer u denkt dat een behandeling uw neurostimulator kan beschadigen adviseren wij uw fysiotherapeut of uw behandelende arts (huisarts, tandarts of chiropractor) op de hoogte te brengen van uw geïmplanteerd neurostimulatie systeem:

• Toon de identificatie kaart van de neurostimulator
• Geef aan waar het neurostimulatiesysteem zich in uw lichaam bevindt

In de meeste gevallen is het risico groter dan de voordelen. Overleg altijd met uw behandelend specialist wat de mogelijkheden zijn.

Patiënten informatie: websites

Voor verdere informatie over neurostimulatie kunt u terecht op de volgende websites:

•  Firma Medtronic: www.medtronic.nl
•  Firma Nevro: www.nevro.com
•  Firma Abbott: www.abbott.com
• Firma Saluda: www.saluda.com
• Firma Boston Scientific: www.bostonscientific.com
• Patiënten vereniging PVVN: www.pvvn.nl
•  Andere website: o.a. www.pijntelijf.nl

Uw anesthesioloog zal de ingreep zorgvuldig uitvoeren. Toch bestaat er een geringe kans op complicaties. Hierbij kunt u denken aan:

• Bloeduitstorting; deze kan ontstaan als een bloedvaatje is geraakt, het veroorzaakt een blauwe plek op de rug
• Pijnlijke plek in de rug; deze verdwijnt geleidelijk
• Wondpijn; pijn ter hoogte van de incisie van de pocket (op de plaats waar de neurostimulator is geplaatst). Dit kan wel 14 dagen duren, maar verdwijnt weer
• Infectie: een bijwerking die maar heel zelden optreedt. Bij vermoeden van infectie of bij koorts in de proefperiode altijd contact opnemen met het ziekenhuis
• De geleidingsdraad kan verschuiven. U voelt dan de tintelingen in een ander gebied. Wanneer u dit bemerkt dient u contact op te nemen met de pijnconsulent en de stimulator uit te zetten
• Soms kan een onderdeel van de neurostimulator stuk gaan; een breuk in de geleidingsdraad of de neurostimulator zelf kan kapotgaan. Wanneer u dit merkt dient u contact op te nemen met het pijncentrum
• Lekkage wondvocht. Het kan zijn dat er gedurende de eerste dagen na de operatie wat wondvocht kan lekken uit de wond. Dit kan in principe geen kwaad